Dzieła Homera i współczesne dokumenty pomagają w odkryciach archeologicznych
28 marca 2024, 09:45W ubiegłym roku w Grecji zakończył się wieloletni projekt archeologii podwodnej w pobliżu wyspy Kasos. Od 2019 roku archeolodzy z Narodowej Fundacji Badań we współpracy z Ministerstwem kultury przeprowadzili cztery podwodne wyprawy badawcze, do przygotowania których wykorzystali źródła pisane, od „Iliady” Homera po dokumenty współczesne. W trakcie projektu odkryto dziesięć wraków, datowanych od prehistorii (3000 p.n.e.) po czasy Imperium Osmańskiego.
Złoty pierścień Merowingów wskazuje, że na południu Jutlandii mieszkał nieznany ród władców
26 lutego 2024, 12:52W miejscowości Emmerlev w południowo-zachodniej Jutlandii detektorysta odkrył rzadki złoty pierścień merowiński z ok. 500-600 r. Wykonano go z 22-karatowego złota, w którym osadzono granat. Od spodu widać 4 spirale. W miejscach mocowania szyny pierścienia znajdują się guzki w kształcie koniczyny. Takie pierścienie nosiła elita państwa rządzonego przez Merowingów, a to, zdaniem historyków, wskazuje, że na tym terenie mógł mieszkać nieznany dotychczas ród powiązany z władcami państwa Franków.
Pijak i Myśliwy – „polscy” sułtani Imperium Osmańskiego
19 lutego 2024, 10:04Państwo osmańskie powstało pod koniec XIII wieku, do Europy wkroczyło w drugiej połowie XIV wieku, a sto lat później zakończyło tysiącletnie dzieje Cesarstwa wschodniorzymskiego, znanego obecnie jako Cesarstwo Bizantyńskie. Ono zaś było kontynuatorem jeszcze starszego państwa, którego początki datujemy na rok 753 p.n.e. Imperium Osmańskie było państwem wielonarodowym, w którym rządził nie tylko żywioł turecki. Wielu sułtanów miało pochodzenie greckie, albańskie czy serbskie. Było wśród nich dwóch, których korzeni możemy szukać na terenie dawnej Rzeczypospolitej.
Na dnie Bałtyku znaleziono zatopioną budowlę z epoki kamienia
13 lutego 2024, 13:18W 2021 roku na dnie Morza Bałtyckiego geolodzy zauważyli długi na niemal kilometr rząd regularnie ułożonych głazów. Struktura nie wyglądała na dzieło natury, więc rozpoczęto jej szczegółowe badania. Ich autorzy opublikowali właśnie na łamach PNAS artykuł, w którym informują, że w Zatoce Meklemburskiej, 21 metrów pod powierzchnią wody, znajduje się megastruktura stworzona ponad 9000 lat temu przez łowców-zbieraczy.
Naukowcy z Wrocławia kończą prace nad zapachami pobudzającymi i hamującymi apetyt
9 lutego 2024, 07:16W Katedrze Chemii Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu rozpoczyna się ostatni etap badań nad zapachami regulującymi apetyt. Zespół doktora Jacka Łyczko będzie sprawdzał, jak konsumenci reagują na zapachowe prototypy, z których 12 ma pobudzać apetyt, a 4 będą go zmniejszały. Zapachy takie mogą przydać się chociażby seniorom, którzy mają problemy z apetytem, jak i osobom otyłym, które chciałyby mniej jeść.
Grenlandia straciła 20% lodu więcej niż dotychczas szacowano
18 stycznia 2024, 13:59Lądolód grenlandzki stracił w ciągu ostatnich 4 dekad około 20% masy więcej niż dotychczas sądzono, wynika z najnowszej analizy przeprowadzonej przez należące do NASA Jet Propulsion Laboratory. Olbrzymia większość lodowców znacząco się wycofała, a utrata lodu przyspiesza. Dotychczas nie miało to bezpośredniego przełożenia na poziom oceanów, może mieć jednak w przyszłości wpływ na cyrkulację oceaniczną.
Przed końcem dekady poznamy masę wszystkich zapachów neutrin?
29 grudnia 2023, 10:15Neutrina to cząstki subatomowe, których liczba we wszechświecie jest o miliard razy większa niż liczba elektronów, protonów i neutronów. Neutrino mogłoby przelecieć przez warstwę ołowiu grubości 1 roku świetlnego nie zderzając się po drodze z żadną inną cząstką. I właśnie przez to, że neutrina tak słabo wchodzą w interakcje z materią, niewiele o nich wiemy, gdyż trudno je badać.
Homo erectus migrował z Afryki przez zielony korytarz
12 grudnia 2023, 10:53Około 6 milionów lat temu zaczęły rozchodzić się linie rozwojowe szympansa i człowieka. Proces ten trwał przez kilka milionów lat, w czasie których nasi wcześni przodkowie coraz bardziej różnili się od szympansów, zeszli z drzewa i przyjęli postawę wyprostowaną, co pozwoliło im na uwolnienie górnych kończyn i wykorzystanie ich do manipulowania otoczeniem, a z czasem do używania narzędzi. W końcu mniej więcej 2,1 miliona lat temu prawdopodobny bezpośredni przodek naszego gatunku, Homo erectus, wyemigrował z Afryki.
Zajadanie emocji – winna molekuła występująca w podwzgórzu?
30 listopada 2023, 15:30Gdy znajdziemy się w niebezpieczeństwie, pojawia się reakcja walki lub ucieczki. Gwałtownie rośnie puls, pojawia się strach, możemy zacząć się pocić lub trząść. Kilka godzin później, wiele osób odczuwa potrzebę zjedzenia czegoś smacznego. Najczęściej chodzi o wysoko przetworzoną, pełną tłuszczu żywność, o której wiemy, że nie jest zdrowa. Mimo to chcemy to zjeść.
Po 28 latach zakończyli czytanie i analizę dzieła Joyce'a. A to dopiero początek...
24 listopada 2023, 16:50Kalifornijski eksperymentalny twórca filmowy Gerry Fialka przez 28 lat prowadził klub dyskusyjny, który zajmował się tylko jedną książką - „Finneganów trenem” Jamesa Joyce'a. Wspólne analizowanie ostatniego dzieła irlandzkiego pisarza rozpoczęło się w 1995 r., a zakończyło w październiku 2023 r. Kiedyś spotkania odbywały się w miejscowej bibliotece, później bibliofile zaczęli korzystać z Zooma. Choć liczebność grupy zmieniała się na przestrzeni lat, jej skład osobowy udało się częściowo zachować. Początkowo co miesiąc czytano 2 strony, później ograniczono się do jednej. W takim tempie analiza dzieła zajęła ponad ćwierć wieku.
